Signalen herkennen

Depressie is een ziekte die niet alleen een invloed heeft op je gedachten en je hersenen, maar op heel je lichaam. Depressie beïnvloedt een persoon zijn eet- en slaapgewoonten en wat deze persoon denkt over zichzelf en over de dingen en personen rondom hem.Het is geen tijdelijke, normale toestand en het is zeker ook geen teken van zwakheid of een toestand waar iemand op één, twee, drie uit kan geraken. Het is geen kwestie van beslissen om het heft terug in eigen handen te nemen en beter te worden.Depressie gaat veel verder dan verwarring of normaal lijden: het is een ziekte die symptomen met zich meebrengt die weken, maanden of zelfs jaren kunnen duren zonder dat de toestand wordt herkend of een gepaste behandeling wordt opgestart.

Veelvoorkomende signalen en symptomen die samenhangen met depressie zijn:

• Een aanhoudende, droevige stemming, een gevoel van angst of leegte;
• Het verlies van interesse in activiteiten die men voorheen interessant en aangenaam vond, inclusief seks;
• Ongewone vermoeidheid, een laag energiepeil, het gevoel dat alles trager en moeilijker gaat;
• Verlies van eetlust (met bijhorend gewichtsverlies) of te veel beginnen eten (met bijhorende gewichtstoename);
• Verstoorde slaap en slapeloosheid, vroeger wakker worden ’s morgens of zich overslapen;
• Verminderde mogelijkheid om emoties uit te drukken (afvlakking);
• Een gevoel van hopeloosheid, waardeloosheid en/of hulpeloosheid, pessimisme, schuldgevoel;
• Zich terugtrekken uit het sociale leven;
• Moeite hebben om zich te concentreren, dingen te onthouden, beslissingen te nemen;
• Ongewone rusteloosheid of snel geïrriteerd zijn;
• Aanhoudende fysieke problemen zoals hoofdpijn, spijsverteringsproblemen of chronische pijn die niet verbetert met behandeling;
• Gedachten over de dood, zelfdoding, pogingen tot zelfdoding, zelfdodingsgedachten of zelfbeschadiging.

Depressie gaat vaak gepaard met angst en problemen in de familie, met vrienden, op het werk of op school, omdat depressie een effect heeft op het persoonlijk functioneren. Sommige symptomen zijn leeftijdsgebonden en kunnen vaker voorkomen bij kinderen (gedragsproblemen), bij jongeren (ongewone rusteloosheid of snel geïrriteerd zijn), of bij oudere mensen (zich terugtrekken uit het sociale leven, apathie en waanvoorstellingen). Aangezien depressieve stoornissen niet alleen psychologisch zijn maar ook biologische processen met zich meebrengen, komen fysieke symptomen ook zeer vaak voor.

Typische fysieke symptomen die samenhangen met depressie zijn ondermeer:

• Innerlijk ongemak en gespannenheid;
• Verlies van eetlust en gewichtsverlies;
• Verlies van seksuele interesse;
• Hoofdpijn;
• Duizeligheid;
• Hartproblemen;
• Ademhalingsproblemen;
• Maag-darm klachten;
• Rugpijn;
• Buikpijn.

Deze fysieke problemen worden vaak het eerst opgemerkt, maar worden mogelijks niet meteen gelinkt aan depressie. Bovendien kunnen reeds bestaande klachten – bv. rugpijn – erger worden tijdens een depressieve periode.

Door de uitgesproken fysieke problemen, is het vaak moeilijk voor de huisarts om een onderliggende depressie te herkennen en te diagnosticeren. Immers, de voornaamste klacht is in twee derde van de gevallen een somatische klacht. Soms is het nuttig om een tweede opinie te vragen. Je moet hierover praten met jouw dokter.

Angstsymptomen komen ook veel voor bij een depressie. Deze uiten zich vaak op een fysieke manier zoals druk op de borst, kortademigheid, misselijkheid en duizeligheid.

Bekijk de screeningstest voor depressie op de linkerkant van deze pagina in het kader ‘Depressie herkennen’ en vul hem in voor jouw familielid of vriend.