Wat moet ik weten over zelfbeschadiging?

"Zelfbeschadiging" verwijst naar een gedrag dat iemand vertoont waarbij men opzettelijk het eigen lichaam beschadigt (zoals zelfverwonding of een overdosis medicijnen of drugs). Mensen doen aan zelfbeschadiging om verschillende redenen – soms omwille van moeilijke of pijnlijke gevoelens of gedachten, soms omdat ze willen dat hun leven op één of andere manier verandert. Redenen voor zelfbeschadiging en de mate van zelfbeschadiging kan variëren, maar het is belangrijk om alle vormen van zelfbeschadiging “serieus” te nemen, omdat het grote gevolgen kan hebben op het welzijn van iemand en op zijn toekomst. Zelfbeschadiging is ook vaak een signaal dat een persoon moeilijk kan omgaan met stress en moeilijkheden in zijn leven.

Er zijn betere manieren dan zelfbeschadiging om met stress en moeilijkheden om te gaan. Zelfbeschadiging kan namelijk je lichaam blijvend beschadigen en verhoogt het risico op meer zelfbeschadiging en zelfdoding.

Veel jonge mensen die aan zelfbeschadiging doen, vertellen dit niet aan andere mensen. Ze voelen zich vaak alleen, maar je kan voor je probleem hulp zoeken. Als je een ouder, leerkracht, begeleider, of andere volwassene vertrouwt, kan het je helpen om met hen te praten over jouw zelfbeschadiging. Dit soort gesprekken kunnen je de kans geven om beter te begrijpen waarom je aan zelfbeschadiging doet. Praten kan ook helpen om je problemen aan te pakken. Bijvoorbeeld: sommige jongeren die aan zelfbeschadiging doen, worden gepest, hebben het moeilijk thuis of op school, ondervinden heel wat studiedruk enz... Met de steun van anderen kunnen dit soort problemen aangepakt worden. Er is hulp beschikbaar. Je kan rechtstreeks hulp krijgen van je huisarts, of deze kan je doorverwijzen naar een begeleider, psycholoog of psychiater, met wie je dan kan praten over je zelfbeschadiging en je problemen. Met een professional of een persoon die je vertrouwt praten over jouw zelfbeschadiging, is een eerste belangrijke stap om de kans op zelfbeschadiging in de toekomst te verkleinen.

Als iemand in je buurt aan zelfbeschadiging doet, is het belangrijk om hier op een open manier met deze persoon over te praten, ook al vind je het moeilijk om te begrijpen waarom deze persoon zichzelf opzettelijk verwond. Als iemand aan jou toegeeft dat hij zichzelf verwond, staat deze persoon waarschijnlijk ook open om hulp te zoeken bij anderen. Het is belangrijk dat je niet belooft om hun onthulling over zelfbeschadiging geheim te houden. Het bewaren van dit soort geheimen, kan voor iemand een zware last zijn om te dragen. Er wordt niet van jou verwacht dat je dit alleen oplost en het is OK om hulp te zoeken. De volgende stappen kan je ondernemen om een vriend/vriendin te helpen:

• Je kan aan je vriend/vriendin vragen of hij/zij het ziet zitten om dit te bespreken met een ouder, leerkracht, huisarts, of begeleider;
• Je kan aanbieden dat je hem/haar vergezelt wanneer hij/zij met een vertrouwenspersoon gaat praten;
• Als je voelt dat de persoon die aan zelfbeschadiging doet, een onmiddellijk gevaar vormt voor zichzelf, is het misschien aangewezen om een volwassene in vertrouwen te nemen, ook al weigert de persoon om hulp te aanvaarden.